Eerherstel van Stadhouder Willem V

door Aad Kleijweg

De geschiedenis: In 1787 dreigde er een burgeroorlog in de Republiek der Verenigde Nederlanden omdat de spanningen tussen de prinsgezinden en de patriotten erg hoog waren opgelopen. Stadhouder Willem V bevond zich in Nijmegen, maar ondanks het aandringen van de prinsgezinden om naar Den Haag te gaan, ondernam hij niets. Zijn echtgenote Wilhelmina van Pruisen ergerde zich hier zo aan, dat zij het besluit nam zelf naar Den Haag te gaan. De daadkrachtige Wilhelmina van Pruisen vertrok in het geheim om orde op zaken te stellen in Den Haag. Het werd echter ontdekt door de patriotten en zij werd in de buurt van Goejanverwellesluis nabij Gouda tegengehouden. Vandaar werd ze naar een boerderij van boer Adriaan Leeuwenhoek aan de Vlist gebracht en in de huiskamer vastgehouden. De consumpties die haar werden aangeboden weigerde ze demonstratief.

Zij beschouwde het al als een grote belediging om vastgehouden te worden in een kamer tezamen met pijprokende en drinkende patriotten. Na een aantal uren werd de prinses weer vrijgelaten en vertrok woedend terug naar Nijmegen. Zodra ze thuis was gekomen schreef zij een brief aan haar broer Frederik Willem II koning van Pruisen en vroeg hem hulp te sturen om excuses af te dwingen van de patriotten vanwege de onheuse bejegeningen die zij en haar man hadden ondergaan. Haar broer stuurde direct een leger van 25000 man. Van tegenstand was geen sprake; de meeste patriotten sloegen op de vlucht waarvan een groot deel heil zocht in Parijs. Stadhouder Willem V werd weer in ere hersteld en nam opnieuw plaats in Den Haag. Dit was echter maar van korte duur want in 1795 vielen de Fransen het land binnen en Willem V vluchtte met zijn familie naar Engeland.

Opmerking: Deze pijp is waarschijnlijk gemaakt na het eerherstel van Stadhouder Willem V in 1787 omdat de oranjegezinde, Frederik Willem II de Koning van Pruisen dankbaar waren voor zijn hulp.

 

 

Beschrijvingssystematiek

1a. Aad Kleijweg Kleipijp 559
1b. -
2a. Ovoide
2b. Wapenschild van Frederik II Koning van Pruisen vastgehouden door twee wildemannen
2b. Tekst: VIVAT RE PRUYSE wat VIVAT REX PRUYSE moet zijn
2c. Wapen van Gouda S / Wapen van Gouda S
2d. D gekroond
2e. Ongeglaasd
2f.  Gebotterd
2g. Radering rondom de ketelrand
2h. -
3a. Geschubd
3b. Ongeglaasd
3c. -
4. Vierde kwart 18e eeuw
5. Gouda
6. Cornelis van Leeuwen
7. [1. Blz. 240 Afb. 867] [2. Blz. 59 tem 62]

Literatuur:

[1] Krommenhoek, W. en A. Vrij, z.j. (1986). Kleipijpen drie eeuwen Nederlandse kleipijpen in foto's. Amstelveen.
[2] Opkomst en ondergang van een Oranjetelg (II) door J.P. Brinkerink PKN Nr. 43

Copyright Aad Kleijweg