Beschrijvingssystematiek uitgebreid

Voor de beschrijving wordt een uniforme systematiek gebruikt die gebaseerd is op de deductieve kenmerken van een kleipijp. Op basis van deze kenmerken worden conclusies getrokken ten aanzien van de productiedatum, productieplaats en eventuele fabrikant van het product. De toegepaste beschrijvingssystematiek is gepubliceerd in Westerheem [1] en de Pijpelogische Kring Nederland [2] en wordt inmiddels bij meerdere stadsarcheologische diensten en particulieren toegepast en ziet er als volgt uit:

Indentificatie
1a. Indentificatienummer (collectie)
1b. Vindplaats
Deductieve kopkenmerken
2a.

Model


Beschrijving conform de definities in [3], kortweg komt het er op neer dat er naast de zijmerken er een vijftal modellen worden gedefinieerd: dubbelconisch, trechter, ovoide, kromkop en rondbodem

2b.

Zijmerk links / Zijmerk rechts

Beschrijving van het zijmerk aan de linkerzijde van de pijpenkop / Beschrijving van het zijmerk aan de rechterzijde van de pijpenkop. De linker- en de rechterzijde van de kop is gedefinieerd zoals de roker deze aanschouwt

2c.

Bijmerk links / Bijmerk rechts

Beschrijving van het bijmerk aan de linkerzijde van de hiel / Beschrijving van het bijmerk aan de rechterzijde van de hiel

2d. 

Makersmerk

Uitganspunt is dat het een hielmerk op het uitstekende deel van de pijp betreft. Afwijkingen zoals ketelmerken worden expliciet vermeld. Zijmerken die uiteraard ook een makersmerk kunnen betreffen worden beschreven onder item 2b.  

2e. 

Oppervlaktebehandeling

De eventuele oppervlaktebehandeling bijvoorbeeld door middel van een agaatsteen waardoor een geglaasd oppevlak ontstaat wordt onder dit item beschreven.

2f. 

Behandeling ketelopening

Onder dit item wordt de wordt de behandeling van de kopopening beschreven. Hieronder wordt vestaan het met de botter afwerken van de kopopening waardoor scherpe randen van deze opening voorkomen worden.

2g. 

Afwerking ketelopening

Onder dit item wordt de afwerking van de ketelopening beschreven. Als voorbeeld kan hierbij de hele of halve radering rondom de ketelopening worden beschreven 

2h. 

Overige

Over kopeigenschappen worden onder dit item beschreven. Bijvoorbeeld als het een misbaksel betreft wordt dat hier vermeld 

Deductieve steelkenmerken
3a. 

Steelversiering

De op de steel aanwezige versiering wordt onder dit item beschreven 

3b. 

Oppervlakte behandeling

De eventuele oppervlakte behandeling van de steel wordt hier beschreven 

3c. 

Overige

Overige steelkenmerken die niet onder 3a. of 3b. vallen, worden hier vermeld 

Conclusies op basis van deductieve kenmerken  
4. 

Datering

Datering die gemaakt wordt op basis van bovengenoemde dedutieve kenmerken 

5. 

Productiecentrum

Productiecentrum op basis van bovengenoemde deductieve kenmerken 

6. 

Pijpenmaker

Mogelijke pijpenmaker / atelier op basis van bovengenoemde kenmerken 

Overig  
7. 

Literatuur

Een verwijzing naar soortgelijke producten uit de literatuur wordt onder dit item gemaakt 

   

Literatuur

[1] Oostveen, J. van en A. van Oostveen-Bonnema, 2001. Kleipijpen; een statistische analyse. In: Westerheem, 50ste jaargang, nummer 1, p. 13-27.

[2] Oostveen, J. van en A. van Oostveen, 2000. Oproep tot een nationale inventarisatie. In: Pijpelogische Kring Nederland, 22ste jaargang, nummer 88, p. 1192-1195.

[3] Duco, D.H., 1987. De Nederlandse kleipijp; handboek voor dateren en determineren. Leiden.

 

Copyright Aad Kleijweg