Drie zeilblokken

door Aad Kleijweg

In dit artikel tonen we een interessant fragment van een kleipijpje dat niet vaak gevonden wordt met links op de ketel het reliëfmerk meermin dat we wel vaker zien en rechts drie zeilblokken gekroond met een florale omlijsting. Drie zeilblokken is als pijpenmakersmerk niet bekend. Het lijkt er dan ook meer op dat het een decoratie is die in de maritieme sfeer gezocht kan worden. Ook de Meermin is mogelijk niet een pijpenmakersmerk, Omdat het merk Meermin pas in 1745 in gebruik genomen werd en dit pijpje waarschijnlijk vroeger is geproduceerd.

Het beeld van de mooie langharige meermin stamt uit de middeleeuwen. Vaak werd ze afgebeeld op een rots terwijl ze haar golvende haardos kamt en zichzelf bewondert in een spiegel. Tijdens deze bezigheden zong zij een onweerstaanbaar liefdeslied. Zij werd als een slecht voorteken gezien, want zeelieden verdronken, bedwelmd door haar schoonheid en onweerstaanbaar liefdeslied. Er werd zelfs gedacht van de kwaadaardigste dat ze hun prooi opaten. Het signaleren van een meermin werd dan ook als een slecht voorteken gezien, een voorteken voor storm, schipbreuk en verdrinking. Ondanks deze gegevens werden meerminnen door mannen begeerd en zagen meerminnen een menselijke echtgenoot ook wel zitten, niet uit liefde, maar om een ziel te verkrijgen want die hadden meerminnen niet. Van de kinderen die een meermin en menselijke echtgenoot kregen werd wel beweerd dat ze waren te herkennen aan de vliezen tussen hun vingers en tenen. Ondanks dat er eeuwenlang in meerminnen is geloofd is er nog nooit één gevonden. Zeelieden waren vaak maanden weg en kwamen met verhalen terug er één te hebben gezien. Ze hadden dan waarschijnlijk een zeehond, walrus of lamantijn gezien waarbij door langdurig op zee te zijn hun fantasie op hol sloeg.

Beschrijvingssystematiek

1a. FM
1b. Omgeving Gouda
2a. Trechter
2b. Meermin / Drie zeilblokken gekroond
2c. -/-
2d. -
2e. Ongeglaasd
2f. Gebotterd
2g. Radering onduidelijk door beschadiging
2h. -
3a. -
3b. -
4. 1720 - 1740
5. Gouda
6. -
7. -

Copyright Aad Kleijweg