Vissteeg 13

door Aad Kleijweg

Beerput Vissteeg 13 in Delft

Januari 1980 werd er verbouwd aan het huisje Vissteeg 13 tegenwoordig Visstraat 43. Bij het graven van een sleuf voor de fundering van de nieuwe achtergevel stuitte men op een grote beerput. Een stuk van de koepel moest worden verwijdert om de bekisting van de nieuwe fundering aan te kunnen brengen. De put moest worden leeg gehaald omdat je niet een achtergevel kan funderen op een dikke laag beer. Na het leeg halen zou de put geheel gevuld worden met zand waar de fundering beter op kan rusten. Het grootste deel van de put lag onder het schuurtje van de buren richting Verwersdijk. Momenteel is Vistraat 43 het 6e huis vanaf de Verwersdijk.

Historische stadsplattegrond uit 1700 waarop de situatie van midden zeventiende Eeuw wordt weergeven.

De witte pijl geeft aan waar de opgravingen is gebeurd.

Detail van de kaart figuratief uit 1675/78

Bij de zwarte pijl het vijfde huisje heeft de put in de achtertuin gelegen.

Het was een grote ronde met rode stenen gemetselde put. De koepel was van binnenuit gezien geheel intact en in een goede staat. Er bevond zich uit het midden ongeveer 50 cm uit de wand een toog. Tussen de toog en de wand bevond zich de stort. Midden centraal in de koepel bevond zich een rond gat zonder beer aanslag aan de wanden. Zowel onder de stort als onder het ronde gat bevond zich een hogere concentratie aan scherven. Wat de functie van het ronde gat is geweest is onbekend. De toog zal als ondersteuning van de koepel en de stort gefungeerd hebben. De bodem van de put was zeeklei zoals bij de meeste putten in Delft. Op de bodem van de put was te zien dat de put op houten planken was gemetseld. De middellijn van de put was aan de binnenzijde 2,75 meter en aan de buitenzijde 3 meter.

Het was een erg natte put tijdens het graven moesten we met een dompelpomp de put blijven leeg pompen, en omdat het leeg halen 5 avonden geduurd heeft moesten elke avond voordat we begonnen te graven de put leeg pompen omdat het water dan weer tot aan het grondwaterpijl stond.

Er werden veel stenen (kloostermoppen) en een klein formaat dakpannen in de put opgegraven. Deze bevonden zich onder de stort en zullen dus ook via de stort in de put gegooid zijn.

In aantal waren er weinig bodemvondsten in de put. Als eerste werd een grape met 2 oren uit de 16e Eeuw gevonden. Op de bodem bevond zich een grotere concentratie scherven. Uit de scherven werd een koekenpan uit de 15e Eeuw gepuzzeld. Er werd op de bodem ook nog een grote grape met 1 oor uit de 15e Eeuw gevonden. Verder was er van de scherven weinig te maken omdat tijdens het leeg halen een heel erg strenge vorst inviel, de beer lag naast de put en moest afgevoerd worden in containers. Normaal was de beer door ons nagezocht maar de omstandigheden lieten dit niet toe zodat veel scherven verloren gingen.

Wel werd er tijdens het afvoeren van de bevroren beer een kruikje met een dubbel oor gevonden uit de 15e Eeuw dat door de slechte licht omstandigheden aan onze aandacht eerder was ontsnapt.

Kruikje met dubbel oor, steengoed uit het pottenbakkerscentra Raeren 15e Eeuw

 Grape, rood aardwerk 15e Eeuw

Lijst van vondsten uit de beerput Vissteeg 13 - 15

16e Eeuw 1 Grape, rood aardewerk 2 oren loodglazuur
15e Eeuw 1 Koekenpan
15e Eeuw 1 Kruikje, steengoed dubbel oor zoutglazuur
15e Eeuw 1 Vouwbeen gereedschap van de boekbinder
15e Eeuw 2 Kammen, hout
15e Eeuw 3 Schoenzolen, leer
15e Eeuw 1 Grape 1 oor
15e Eeuw 1 Drinkschaaltje, steengoed half Siegburg

Verder zijn er veel scherven en bodems gevonden met lobvoeten van waterkannen en voorraadvaten van rood aardewerk met spaarzaam loodglazuur uit de 15e Eeuw.

Vouwbeen 15e Eeuw

Houten kam uit de 15e Eeuw