Reclame pijpje van G.W. van de Boor uit 's-Gravenhage

door Aad Kleijweg

In mijn verzameling heb ik een pijpenkop die ik altijd heb toegeschreven als een reclamepijp van de Stoomtabaksfabriek DE RIJZENDE HOOP van de Firma J. van Nelle te Rotterdam. Echter door wat toevallige ontdekkingen kwam ik er achter dat deze conclusie niet juist is. In de deelcollectie 'vervalsingen en imitaties van merken en verpakkingen van Van Nelle door concurrenten', deel uitmakend van de Bedrijfscollectie De Erven de Wed. J. van Nelle N.V. zijn meerdere tabaksverpakkingen die beter overeenkomen met de voorstelling op de pijp. Namelijk van de Firma G.W. van de Boor Schoolstraat 4 te 's-Gravenhage. Waarvan hieronder een voorbeeld.

 
Tabakverpakking DE RIJZENDE HOOP van G.W. van de Boor

Beschrijving van de pijpenkop:

Pijp is het model shagpijp met een korte steel met op de linkerzijde van de ketel afgebeeld de goddelijke deugd De Hoop zittend op de wolken, leunend met haar linkerhand op een anker en op haar rechterhand een duif. Links van haar zien we de opkomende zon en boven haar is een tekstlint met de tekst "DE RIJZENDE HOOP". Op de rechterzijde van de ketel zien we verpakkingen zoals een tabakston, theebus, karotten en andere verpakkingen, sommigen met tekst of cijfers. De voorstellingen op de pijp komen overeen met de voorstellingen op de tabaksverpakking van G.W. van de Boor uit 's-Gravenhage.

Reclamepijp DE RIJZENDE HOOP van G.W. van de Boor

Wat mij extra sterkt dat mijn coclusie juist is dat de pijp van de Firma G.W. van de Boor uit Den Haag is en niet van de Firma J. van Nelle uit Rotterdam vond ik bij het Amsterdam Pipemuseum. Daar hebben ze dezelfde pijp, maar dan met een flink stuk steel met tekst. Bij de omschrijving staat dat op de linkerzijde van de steel de tekst staat "G.W. VAN DER HOOP" en rechts "SCHOOLSTRAAT No 4 'S HAGE", deze omschrijving is echter niet juist. Als je goed kijkt staat er "G.W. VAN DER BOOR" en rechts "SCHOOLSTRAAT No 4 'S HAGE". Conclusie: de afbeeldingen en tekst op de pijp en de tekst op de steel komen overeen met de afbeeldingen en de tekst op de tabaksverpakking, dus is de pijp een reclamepijp van de firma G.W. van de Boor uit Den Haag. De pijp zal waarschijnlijk in Gouda gemaakt zijn, maar de pijpenmaker is onbekend.

Zo rond 1900 waren er verschillende bedrijven zoals Balma, Dobbelman Taconis en anderen  die bij de verkoop van een zak tabak een pijpje kado gaven, zo ook maakte G.W. van de Boor uit Den Haag gebruik van deze manier van reclame maken en het aantrekkelijker te maken een pakje tabak van hem te kopen.

Beschrijvingssystematiek

1a. Aad Kleijweg
1b. Gouda
2a. shagpijp
2b. De Hoop met anker en duif / Tabakston en Theebussen en andere verpakkingen, Karotten op de voorgrond
2b. Tekstlint: DE RIJZENDE HOOP
2c. -/-
2d. -
2e. Ongeglaasd
2f.  Gebotterd
2g. Geen radering bij de ketelrand
2h. -
3a. Op de ontbrekende steel: G.W. VAN DER BOOR / SCHOOLSTRAAT No 4 'S HAGE
3b. Ongeglaasd
3c. -
4. ± 1900
5. Gouda
6. -
7. -

Link naar een zelfde pijpje D-438 uit de verzameling van Hans van der Meulen waarbij de tekst op de steel nog deels aanwezig is.

Bronnen:

Museum Rotterdam

Amsterdam Pipemuseum

Aanvullende informatie van de deponering en de vernieuwde inschrijving en beschrijving van dit merk op 28 augustus 1900

 Afbeelding horende bij bovenstaande beschrijving

De Firma Boor is in 1831 opgericht en stopt na 91 jaar bestaan te hebben. Zie onderstaande vermelding Het Vaderland op 17 januari 1923

Met dank aan Fred Tijmstra voor de aanvullende informatie