De Dansende beer

DE DANSENDE BEER

door Aad Kleijweg

Iets wat wij tegenwoordig niet meer kunnen voorstellen, maar vroeger kwamen rondtrekkende Roma zigeuners langs de deur om de mensen te vermaken met hun Dansberen om zo hun dagelijkse kost te verdienen. De beren hadden geen goed leven. Ze werden jong gevangen genomen en getraind en moesten op hete metalen platen staan waarbij herhaaldelijk dezelfde muziek werd gespeeld. Om de pijn te vermijden moesten ze wel hun poten optillen, en zo werd hun het dansen geleerd. Ook kregen ze een metalen ring door hun neus met een touw eraan wat behoorlijk gevoelig was, maar waarmee de beer wel onder controle kon worden gehouden. 

Afbeeding 1. Ets 1809 Dansende Beer

Gelukkig is in Nederland deze vorm van vermaak al lang geleden verdwenen, maar in de Balkanlanden kwam het nog lang voor. Zo werd het in 1993 in Bulgarije bij wet verboden beren te trainen tot dansberen. Dat het rond 1700 nog voorkwam in ons land kunnen we zien op twee kleipijp exemplaren uit mijn verzameling.

 
Afb. 2 Fragment met dansende beer en zijn dresseur

Beschrijving pijpenkopje:

Pijpje is een vroeg trechtervormig model met parelnaad van rond 1700. Op de linkerzijde van de ketel zien we een zittende beer met zijn linkerpoot omhoog met een touw vastgezet aan een paal. Onder de beer zien we de letters D.B.I.V. Op de rechterzijde van de ketel zien we een dansende beer met zijn dresseur met in zijn rechterhand een stok.

 
Afb. 3 Dansberen

Bronnen:

Afbeelding 1. Ets BARTOLOMEO PINELLI 1809