Twee bijzondere pijpvondsten op een akkertje
door Aad Kleijweg
Op een akkertje in de omgeving van Gouda zijn twee uitzonderlijk bijzondere pijpenkopjes gevonden. Beide kopjes zijn op een manier bewerkt die in die tijd ongebruikelijk was. Deze bewerkingen komen zo zeldzaam voor dat ik het de moeite waard vond om ze in dit artikeltje onder de aandacht te brengen..
De pijpenkop op afbeelding 1 is een klein, vroeg model dat ongeveer te dateren is op 1620-1630. Het hielmerk toont een Tudorroos met daarboven de initialen LF en een sterretje links en rechts daarvan. De pijpenmaker en productieplaats zijn vooralsnog onbekend. De reden waarom de pijpenmaker het kopje rondom met radeerbanden heeft versierd, blijft een raadsel. Misschien was het een eerste poging van deze maker om een pijpje te versieren. Je zou ook kunnen denken dat hij een bijzonder goed weekend had gehad en een leuk meisje had ontmoet, waardoor hij op maandag enthousiast weer aan het werk ging. Maar alle gekheid op een stokje: we zullen er waarschijnlijk nooit achter komen.
De pijpenkop op afbeelding 2 is op het zelfde akkertje gevonden, maar is later te dateren. Het is een Jonaspijpje met het hielmerk CIB de initialen van de Goudse pijpenmaker Claes Jansz Bos. De pijpenmaker heeft bij dit pijpje wel een heel rare handeling gepleegd. Hij heeft met een naald of een ander puntig voorwerp neusgaten aangebracht bij dit Jonaspijpje. De neusgaten zijn door en door wat aan de binnenzijde van de ketel is te zien. Of dit pijpje nog lekker zal roken betwijfel ik. Dit exemplaar is in ieder geval niet uit gerookt. Ook deze handeling zal wel als een grapje van de pijpenmaker beschouwd kunnen worden.
Met dank aan Lia Schouten voor het ter beschikking stellen van de vondsten voor dit artikeltje.
| 1a. FM 1b. Gouda Reeuwijk tuinderij 2a. Dubbelconisch 2b. Kruislings radeerstrepen 2c. -/- 2d. Roos vijfbladig LF en sterren 2e. Ongeglaasd 2f. Gebotterd 2g. Radering rondom deketelrand 2h. - 3a. - 3b. - 3c. - 4. 1620 - 1630 5. - 6. - 7. - |
1a. FM 1b. Gouda Reeuwijk tuinderij 2a. Gezicht pijp 2b. Jonaspijp 2c. -/- 2d. CIB 2e. Ongeglaasd 2f. Gebotterd 2g. Gedeeltelijk redering rond de ketelrand 2h. Neusgaten geprikt 3a. - 3b. - 3c. - 4. 1630 - 1650 5. Gouda 6. Claes Jansz Bos 7. - |
Summary:
In a small field near Gouda, two exceptionally unique pipe bowls have been found. Both bowls were crafted in a way that was unusual for that time. These treatments are so rare that I thought it worthwhile to highlight them in this article.