Gevelstenen Deel 1b

door Aad Kleijweg

Pijpmerken zijn in drie groepen onder te verdelen, in Lettermerken, Cijfermerken en Beeldmerken. Het zijn vooral de beeldmerken waarvan overeenkomstige voorbeelden kunnen vinden op gevelstenen die we ook terugvinden als pijpenmerk of versiering. Niet dat ze een direct verband met elkaar hebben, maar prenten, schilderijen, voorwerpen en dus ook gevelstenen kunnen als voorbeeld gediend hebben een pijpenmerk te bedenken.

In Amsterdam hoek Nieuwe Uilenburgerstraat 114 en Houtkopersburgwal bevindt zich een gevelsteen waarop afgebeeld staat Fortuin die we kennen als pijpenmerk, maar ook vaak als versiering is gebruikt. De Fortuin op het parelnaad trechter pijpje vertoond sterke overeenkomsten. 

Het merk Fortuin is in gebruik geweest door de volgende pijpenmakers in Gouda

1671 - 1675 Gloud Marte

1675 - 1706 Arij Paschierse Fortuijn

1706 - 1733 Passchier Arijse Fortuijn

1726 - 1734 Arij Fortuijn, in gebruik van Passchier Arijse Fortuijn

1734 - 1741 Jan Balbian

1734 - 1741 Arij Fortuijn, in bruikleen

1765 - 1768 wed. Arij Fortuijn

1766 - 1768 Gerrit Houbraak, in huur

1768 - 1785 Cornelis Mansvelder

1785 - 1796 Gerrit Houbraak

1796 - 1811 Hendrik Houbraak

1811 - 1812 wed. Hendrik Houbraak

1812 - 1837 Leendert van der Vin

1837 - 1849 wed. Leendert van der Vin

1840 - 1849 Jan van Baalen, in huur

1849 - 1869 Jan van Baalen

1869 - 1893 Gerardus Johannes van Baalen, Firma Jan van Baalen

1893 - 1897 Cornelis Jan Christiaan Prince, Firma Jan Prince & Cie

In Amsterdam Kerkstraat 76 bevindt zich een gevelsteen waar een turfdrager op staat afgebeeld.

Ook zij het niet algemeen kennen we pijpenkoppen waar een turfdrager op staat afgebeeld. Pijpjes zijn gemaakt in de 18e eeuw, maar het is onbekend door wie en waar.