De Vliegmachine

DE VLIEGMACHINE

door Aad Kleijweg

In PKN nummer 131 schreef ik het artikeltje "Gered van de vuilcontainer". Daarin breng ik een aantal pijpjes met afbeeldingen onder de aandacht met het thema Mobilisatie 1914. In dit artikel heb ik gevraagd, wanneer iemand de betekenis van deze afbeeldingen kent, dat ik dat dan graag zou vernemen. Zelf heb ik ook niet stil gezeten en het internet afgezocht of ik er iets meer over zou kunnen vinden. Dit voelde echt aan als het zoeken naar een speld in de hooiberg. Daarom was ik blij verrast toen ik op Marktplaats drie briefkaarten te koop zag staan over de Mobilisatie 1914 waarvan één exact dezelfde afbeelding had als op drie van mijn pijpjes. Ik heb toen contact gezocht met de verkoper of ik de bewuste kaart van hem mocht overnemen.

De afbeelding op de kaart heeft mogelijk als voorbeeld gediend voor de afbeeldingen op de pijpen. Dit soort briefkaarten werd speciaal gedrukt voor de ingekwartierde militairen wat we kunnen zien aan de voorgedrukte achterzijde van de kaart. Ook bij het portogedeelte zien we dat het verzenden van dit soort kaarten gratis was voor militairen.

DE VLIEGMACHINE.

Geef acht ! Legt aan ! Een vliegmachien !

Die zal hij even raken.

Maar ach, hij had verkeerd gezien.

De vlieger van een der snaken . . .

Grappig is dat op de briefkaart een rijmpje staat met de titel DE VLIEGMACHINE dat tevens de titel is geworden van dit artikeltje. Leuk om te zien is het taalgebruik in het rijmpje. Zo lezen we snaken, een woord dat ik mij wel vaag herinner, maar dat niet meer wordt gebruikt, net zoals vroeger jonge meisjes bakvissen werden genoemd.

HOE KLEIN DE WERELD IS DANKZIJ INTERNET !

Uit de informatie van de afzender op de kaart kunnen we lezen dat H.J. Krol als militair ingedeeld was bij de 4e Compagnie in het 16e Regiment wat onderdeel uitmaakte van de 4e Divisie en gelegerd was in Tilburg. Op internet is inderdaad terug te vinden dat vanaf 11 augustus 1914 de 4e divisie in Tilburg en omliggende dorpen arriveerde en dat er 20.000 militairen zijn ingekwartierd geweest. Het 16e regiment was een infanterie onderdeel. Verder heb ik op internet gezocht of er van H.J. Krol en de geadresseerde Den Heer A. H. Liemberg te Gersloot bij Heerenveen nog iets terug te vinden was. En ja: toen kwam ik op een Genealogie site waarop ik zowel de afzender als geadresseerde terug vond. H.J. Krol : zijn naam was Hendrik Jans Krol en hij was getrouwd met Siepkjen Krol, dochter van Jan Roelofs Krol en Afke Hendriks Liemburg. Na iets meer zoeken in de genealogie site is terug gevonden dat Hendrik Jans Krol de kaart op 3 november 1914 gestuurd heeft naar Alt Hendriks Liemburg, een broer van zijn schoonmoeder. Alt Hendriks Liemburg was veehouder en had een boerenbedrijf te Gersloot. Deze informatie heeft wel niet veel met pijpenonderzoek te maken, maar laat wel zien hoe wij met onze hobby en nieuwsgierigheid op wonderlijke zijpaden terecht kunnen komen.

Lees ook Gered van de vuilcontainer en Een vroolijk viertal en Een bom