Een ketel vol speelmannen

door Aad Kleijweg

Op het forum Bodemvondstenwereld werd een zeer bijzondere pijpenkop geplaatst die ik hier graag onder de aandacht wil brengen. Het is een ovoide model met het hielmerk Wapen van Batavia. Op de ketel zijn kruislings met een radeermes lijnen aangebracht en de ketel is vol gestempeld met het merk de Speelman.

Zowel het merk Wapen van Batavia als het merk de Speelman waren in het bezit van de pijpenmaker Dirk van der Want. Op pijpenstelen komen we wel merkjes tegen, maar zo'n vol gestempelde ketel is vrij uniek en mogelijk een probeersel van de pijpenmaker.

Beschrijvingssystematiek

1a. Michael Schrave
1b. Gouda (Wethouder Venteweg voor de nieuwbouw)
2a. Ovoide
2b. Kruislings radeerstrepen met daartussen het merk de Speelman
2c. Wapen van Gouda/Wapen van Gouda
2d. Wapen van Batavia
2e. Ongeglaasd
2f. Gebotterd
2g. Radering rondom de ketelrand
2h. -
3a. -
3b. -
3c. -
4. 1790 - 1808
5. Gouda
6. Dirk van der Want Pzn
7. [1. Blz. 21 Afb. 32] [2. Blz. 125 Merk. 24. Ketel Blz. 134. Merk. 145]

Literatuur:

[1.] Jan van Oostveen, Tiel, Ruud Stam, Leiden, 2011. "Productiecentra van Nederlandse kleipijpen"

[2] D.H. Duco  Merken en Merkenrecht van de pijpenmakers uit Gouda 2003