Tweeherigheid van Maastricht
door Aad Kleijweg
In dit artikel tonen we een pijpenkopje dat gemaakt en gevonden is in Maastricht. Op dit pijpenkopje zien we twee portretten in een medaillon met parelrand. Het is een stevig, trechtervormig pijpje dat te dateren is eind 17e eeuw.
Op deze pijpenkop wordt de Tweeherigheid van Maastricht afgebeeld, een bestuursperiode die duurde van 1204 tot 1794. In 1204 kwam Maastricht onder de heerschappij van de bisschop van Luik en werd door de Duitse keizer in leen gegeven aan de hertog van Brabant.
Vanaf dat moment ontstond de Tweeherigheid van Maastricht. Toen Frederik Hendrik, stadhouder der Nederlanden, Maastricht in 1632 op de Spanjaarden veroverde, kwam het bestuur in handen van de Staten-Generaal, die vanaf dat moment de hertog van Brabant vertegenwoordigden en samen met de bisschop van Luik het bestuur voortzetten. De Tweeherigheid, ook wel aangeduid met het mooie woord "Condominium," bleef dus bestaan. Pas in 1794 kwam aan deze situatie een einde, toen Maastricht door de Fransen werd veroverd.
Er bestaat dan ook de spreuk "Eén heer, geen heer; twee heren is één heer," wat inhield dat alleen als de twee heren het eens waren, een besluit kon worden uitgevoerd.
1a. Coll: Henk van Oostveen Nr 17206 lid van de PKN
1b. Maastricht Ceramique terrein
2a. Trechter
2b. Parelmedaillons met portretten. Uitbeelding Tweeherigheid
2c. -/-
2d. -
2e. Ongeglaasd
2f. Gebotterd
2g. Achterzijde geradeerd aan de ketelrand
2h. -
3a. -
3b. -
3c. -
4. Eind 17e eeuw
5. Maastricht
6. -
7. [1. Blz. 31,40]
Literatuur:
[1] Engelen. J.P.A.M. (2003) Onderzoek naar de Kleipijpenindustrie in Maastricht
Summary:
This article features a clay pipe bowl made and found in Maastricht. The bowl shows two portraits within a pearl-rimmed medallion and dates to the late 17th century. The pipe depicts the Tweeherigheid or "Dual Authority" of Maastricht, a period of joint rule from 1204 to 1794, during which Maastricht was governed by both the Bishop of Liège and the Duke of Brabant, as granted by the German Emperor.